ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΑΛΛΑΣ (1848 - 1911): ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ

 Η άγνωστη επικοινωνία του με τον Ίωνα Δραγούμη
Στον μεγάλο Μακεδόνα συνθέτη, τον Δημήτριο Λάλ(λ)α (1844- 1911) έχουμε αναφερθεί από αυτή την στήλη και στο παρελθόν. Αφορμή για το σημερινό παράθυρο έδωσε πρόσφατο δημοσίευμα στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ για τον Μοναστηριώτη μουσικό και στηρίχθηκε σε στοιχεία που διέθεσε η Έφορος των Αρχείων του Ωδείου Αθηνών Στέλλα Κουρμπανά, η οποία έχει ασχοληθεί εκτός των άλλων, ιδιαίτερα και με τον Δ. Λάλλα, από όπου αντιγράφουμε αποσπάσματα και παραθέτουμε την επιστολή Λάλλα προς τον Ίωνα Δραγούμη.

 Ο Δημήτριος Λάλας γεννήθηκε στο Μεγάροβο του Μοναστηρίου το 1844. Ο πατέρας του Στέργιος ήταν πλούσιος υφασματέμπορος, η οικογένεια του Λάλα μία από τις πλουσιότερες των Βαλκανίων και είχε μια αδελφή, τη Δόμνα και τρεις αδελφούς, τον Κωνσταντίνο, τον Μιχαήλ και τον Πέτρο.

 Σπούδασε στο Μοναστήρι, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα και μεταξύ 1865 και 1868 οικονομικές επιστήμες στο Ινστιτούτο Thudicum της Γενεύης. Έχοντας προφανώς αξιόλογες βάσεις μουσικής παιδείας, μεταξύ 1868 και 1870 σπούδασε στο Ωδείο του Μονάχου. Το 1870 φαίνεται ότι γνώρισε τον μεγάλο Γερμανό συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ και ως το 1876 υπήρξε μαθητής και συνεργάτης του. Μάλιστα ο νεαρός συνθέτης είχε γίνει γνωστός στον κύκλο του Βάγκνερ ως ο ‘’Μακεδόνας’’. Ο ίδιος θεωρούσε ότι ήταν Έλληνας, που καταγόταν από μια συγκεκριμένη περιοχή της Ελλάδας, τη Μακεδονία και ότι ήταν απόγονος των αρχαίων Ελλήνων.

 Κάποια στιγμή, πριν το 1906, ο Λάλας συνθέτει ένα έξοχο μουσικό έργο για τον Μακεδονικό Αγώνα, με τίτλο «Μακεδονικός Παιάν». Δεν γνωρίζουμε αν αυτό έγινε μετά από παρότρυνση του Ίωνα Δραγούμη ή αν ο Λάλας συνέθεσε τον «Παιάνα» με δική του πρωτοβουλία.

 Στις 18 Φεβρουαρίου 1906, ο Λάλας με επιστολή του ενημερώνει τον Ίωνα Δραγούμη ότι του στέλνει τη μουσική του δημιουργία όπως είχαν συμφωνήσει, με σκοπό «την ταχυτέραν αντιγραφήν και ευπρεπεστέραν εκτέλεσιν της συνθέσεώς του». Ο Λάλας ζητά να παραλάβει το έργο ο Καίσαρης (δεν διευκρινίζει αν αναφέρεται στον Ιωσήφ ή τον Σπυρίδωνα Καίσαρη, δύο σπουδαίους Κερκυραίους συνθέτες και αρχιμουσικούς της εποχής), να το μελετήσει καλά «καθόσον το έργον τυγχάνει ολίγον περίπλοκον» και δεν θα ήθελε «να εντροπιάσει την φιλτάτην πατρίδαν και τους Μακεδόνας» και να του το επιστρέψει, καθώς δεν έχει άλλο αντίγραφο.

 Τον Μάρτιο του 1906, ο Ίων Δραγούμης σε επιστολή του στον πατέρα του Στέφανο, προτείνει να γίνουν προσπάθειες για να ακουστεί το έργο αυτό κατά τη διάρκεια της Μεσολυμπιάδας που θα διοργανώνονταν στην Αθήνα. Σε ένα τέτοιο γεγονός, η εκτέλεση του «Παιάνα» θα αποκτούσε μεγάλη σημασία και, όπως σημειώνει ο Ίων Δραγούμης, «οι συνηγμένοι Έλληνες και οι ξένοι θα έβλεπον ότι εν πάση περιπτώσει συμπάσχομεν και συναισθανόμεθα μετά της Μακεδονίας».


 ...