γράφει η Φωτεινή Κ. Χατζηευστρατίου 


«Σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν ταξιδέψω, στο δεύτερο σπίτι μου θα επιστρέφω, στο Διεθνές», είχε πει κάποτε ο Θοδωρος Αγγελοπουλος, ο ποιητής της μεγάλης οθόνης.

Το αγαπημένο στέκι του κορυφαίου Έλληνα κινηματογραφιστή και σεναριογράφου Θόδωρου Αγγελόπουλου, λίγο πιο πέρα από τις όχθες του ποταμού Σακουλέβα, στο μέσο της όμορφα παρηκμασμένης οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτέλεσε σκηνικό σε πολλά πλάνα των επικών ταινιών του. Το παλιό αυτό καφενείο, ακόμα και σήμερα, συνιστά από μόνο του ένα ταξίδι σε μια αλλοτινή εποχή. Την εποχή που η ακριτική Φλώρινα, η πόλη-μούσα, το σταυροδρόμι των Βαλκανίων, δεν είχε πικράνει και προδώσει τον μεγάλο σκηνοθέτη, που τόσο την λάτρεψε και τόσο την ανέδειξε...

Το παραδοσιακό καφενείο «Το Διεθνές» δεν έχει αλλάξει καθόλου από τότε. Οι συμπαθητικοί παππούδες με τις τσόχινες τραγιάσκες, εμβληματικές φιγούρες του καφενείου, είναι πάντα εκεί, στην γωνιά που ο Θόδωρος Αγγελόπουλος καθόταν μόνος του κι απολάμβανε τον καφέ του, σαν να έχουν έρθει για να συμμετέχουν σε κάποια σκηνή από ταινία του.

Από πάνω τους, είναι εδώ και δεκαετίες τοποθετημένα με ευλάβεια ενθύμια, αντικείμενα, φωτογραφίες και αποκόμματα δημοσιεύσεων του σκηνοθέτη, ανεξίτηλα στίγματα της μεγαλειώδης καλλιτεχνικής πορείας του, τα οποία όμως υπενθυμίζουν την ιδιαίτερα βαθιά προσωπική σχέση του με τον ταπεινό συγκεκριμένο χώρο, με τον ιδιάζων συγκεκριμένο τόπο.

Η μαντεμένια ξυλόσομπα είναι επίσης εκεί, προσπαθώντας να μαλακώσει με την πύρινη θέρμη της το τσουχτερό κρύο της χειμωνιάτικης Φλώρινας. Η παλιά τζαμαρία με τα «ιδρωμένα» τετράγωνα τζαμλίκια που τρίζει με το που κάποιος ακουμπά το μεταλλικό χερούλι της, στέκει εκεί, απαράλλακτη στο πέρασμα του χρόνου. Έξω από το καφενείο, η πόλη είναι τυλιγμένη κάτω από το πρωινό "σινιάκι", το μυστηριώδες πέπλο της παγωμένης καταχνιάς που την κάνει να μοιάζει με " Τοπίο στην ομίχλη".

Μόνο ο ίδιος ο Θόδωρος Αγγελόπουλος λείπει...

Μια μέρα σαν σήμερα, πριν από οκτώ χρόνια ταξίδεψε χωρίς επιστροφή για την αιωνιότητα, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια, πολύτιμη παρακαταθήκη, που δεν περιορίζεται μόνο στις αριστουργηματικές ταινίες του.

Άφησε, όμως, πίσω του και όσους τον αγάπησαν μέσα από το έργο του, μέσα από τα όσα πρέσβευε, στερώντας τους με την δυσαναπλήρωτη απουσία του το υπέροχο κινηματογραφικό ταξίδι, το ανυπέρβλητο κινηματογραφικό όνειρο.

Το ταξίδι μέσα από μαγικές, σουρεαλιστικές, επιβλητικές, βαθιά αισθαντικές εικόνες κι ιστορίες, τόσο οικίες και τόσο μακρινές συνάμα, που μόνο εκείνος ήξερε να δημιουργεί με ασύγκριτη καλλιτεχνική αρτιότητα και δεξιοτεχνία.

Το όνειρο, όπως το προσδιορίζει ο έτερος σπουδαίος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Ίνγκμαρ Μπέργκμαν: «στόχος του σινεμά είναι να φέρει πάλι το όνειρο πίσω στη ζωή μας, βοηθώντας μας έτσι να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής…»