του Γεώργιου Τσίπη, αρχαιολόγου 


Μάνος Χατζιδάκις: “Η εμπορική επιτυχία μου στέρησε την δυνατότητα να έχω την σωστή επαφή με τον κόσμο”


Δεν είναι τόσο ότι συμβαίνουν διάφορα, όσο η υποκρισία που τα συνοδεύει. Συζητήσαμε αρκετά, κατά το τελευταίο διάστημα, πως όταν επιβάλλεται κάτι στην κοινωνία, καλό ή κακό, αυτό θα πυροδοτήσει αντιδράσεις. Γι' αυτό και αποκαλέσαμε αντιδραστικό το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια. Σταθμός πρώτος λοιπόν: Θεσσαλονίκη. Επίθεση σε επιβαλλόμενο πρότυπο. Έτσι είναι. Διότι όταν λες στην κοινωνία “κοίτα να δεις, έτσι θα ζήσεις και αυτό θα κάνεις”, η κοινωνία θα σου απαντήσει με τον τρόπο που έχει μάθει να αμύνεται σε κάθε τί καινούριο. Γιατί το καινούριο εμπεριέχει το άγνωστο και το άγνωστο εμπεριέχει φόβο. Στημένη ή μη, διότι κρατώ τις αμφιβολίες μου, η επίθεση ομάδας ατόμων σε άλλη ομάδα ατόμων, ανεξαρτήτως του αριθμού των ατόμων που απαρτίζουν την κάθε ομάδα, συμβολίζει την σύγκρουση των ηθών μιας κοινωνίας και επιβεβαιώνει ότι σπέρνοντας την διχόνοια, η κυβέρνηση καταφέρνει να μην έχει καμία φθορά η ίδια. Οι δε αντιδράσεις στην αντιδραστικότητα που γεννάει επιθετικότητα, μόνο πολιτισμένες δεν μπορούν να θεωρηθούν. Αλήθεια, τώρα, λοστό σε κάθε ομοφοβικό; Αυτή είναι η απάντηση της πολιτισμένης μερίδας πολιτών σε όσους δεν έχουν ακόμα καταλάβει, έστω, τα αυτονόητα; Συγχαρητήρια. Ωραία μηνύματα περνάτε στα παιδιά σας. Σε όποιον δηλαδή δεν είναι έτοιμος να μας καταλάβει και να μας αποδεχθεί, εντάξει, όσες δώσεις κι όσες πάρεις. Σε καμιά λοιπόν περίπτωση δεν πρόκειται να συμμετέχω στην όποια διαδήλωση κατά του περιστατικού αυτού, διότι επί της ουσίας πρόκειται για ωμή αντιπαράθεση δύο κοινωνικών ομάδων, εις βάρος του κοινωνικού συνόλου.

Τελευταία γίνεται επίσης λόγος για έναν αθλητή, που χτυπάει τα χρυσά μετάλλια σαν τις ασπιρίνες. Καλά να είναι ο άνθρωπος (άλλωστε είναι γνωστό ότι οι πρωταθλητές αγωνίζονται για την άμιλλα, όχι για την φήμη τους και τα εκατομμύρια ευρώ που κερδίζουν), αλλά από ένα σημείο και μετά η χαρά γίνεται ηρωοποίηση. Ανησυχώ δηλαδή για το είδος των προτύπων του σήμερα. Και σκέφτομαι, ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις ήρωας στην εποχή του; Μήπως ήταν ο Καβάφης, ή ο Κώστας Καρυωτάκης; Και ας θυμόμαστε ότι και ο Χατζιδάκις πήρε Oscar, αλλά την στιγμή που το πήρε ήταν ήδη κεφάλαιο για την τέχνη του, χώρια που έχει γράψει πολύ καλύτερα μουσικά κομμάτια από τα “Παιδιά του Πειραιά” (που για την ιστορία, ήταν το πρώτο τραγούδι σε άλλη γλώσσα, πλην της αγγλικής, που έλαβε την συγκεκριμένη διάκριση). Στην δε τελετή απονομής, το 1961, ο Μάνος δεν παραβρέθηκε, δηλώνοντας αντίθετος στο θεσμό και την σημασία του, ενώ κάποια στιγμή, αργότερα, πέταξε το χρυσό αγαλματίδιο στα σκουπίδια. Οι σπουδαίοι καλλιτέχνες και αθλητές δεν έχουν ανάγκη από βραβεία. Κανένας σπουδαίος άνθρωπος δεν έχει την διάθεση να φωτογραφίζεται, να τερματίζει πρώτος και να κερδίζει χρήματα, όχι τουλάχιστον εις βάρος του ιδίου και του έργου του. Και γελιέται νομίζω κανείς, αν θεωρεί ότι όλη αυτή η προβολή συντελείται χωρίς προσωπικό, επαγγελματικό και κοινωνικό κόστος. Ο πρωταθλητισμός και τα Oscars δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η υπερπροβεβλημένη πλευρά της ανθρώπινης ματαιοδοξίας. Ας μην θυμηθώ λοιπόν τώρα την τελετή λήξης των Ολυμπιακών του 2004 και την “καλλιτεχνική” συνεισφορά του Γιώργου Λάνθιμου σε αυτήν, το σκάνδαλο του ντοπαρίσματος κάποιων πρώην ολυμπιονικών μας (και το ντοπάρισμα γενικότερα), τα ολυμπιακά ακίνητα που ρημάζουν και, τελικά, το ότι όλοι μαζί τα φάγατε. Σ' αυτό παίρνετε οπωσδήποτε το πρώτο βραβείο.

O κ. Γ. Τσίπης έχει διατελέσει αιρετός τοπικός σύμβουλος νέων του πρώην δήμου Αντιγονιδών.